به نقل از «عصر ایران»

در تفاوت اپوزیسیون در بریتانیا و ایتالیا

تاریخ انتشار: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۹۰۰۵۵

عصر ایران؛ احمد فرتاش - انگلستان مهد شکل‌گیری اپوزیسیون به معنای کلاسیک آن تحت عنوان دو گروه ویگ‌ها و توری‌ها است که پدران معنوی احزاب لیبرال و محافظه‌کار در سال‌های بعدی شدند. اپوزیسیون به معنای کلاسیک، یعنی حزبی که انتخابات را واگذار کرده و آلترناتیو دولت به شمار می‌رود و ضمنا غیرانقلابی است.

خاستگاه نظام حزبی در انگلستان و تقسیم پارلمان به دو گروه اکثریت و اقلیت در این کشور در دوره‌ای که شاه و پارلمان در برابر یکدیگر قرار گرفته بودند، شکل گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در جریان این رویارویی، سرکردگان کلیسا و حکومت (قوۀ مجریه) با حکمرانی خودکامۀ شاه مخالف بودند، اما شوالیه‌ها و زمینداران از حکمرانی و قدرت خودکامۀ شاه حمایت می‌کردند. این دو گروه به نام ویگ‌ها و توری‌ها شناخته شدند.

در کتاب "انقلاب باشکوه"، نوشتۀ کلاریس سویشر، روایت شده است:

 «اعضای مجلس عوام در یک مهمانسرای محلی گرد آمدند تا دربارۀ راه‌های بازداشتن چارلز از دستیابی به هدفش در کاتولیک ساختن دوبارۀ انگلستان بحث کنند. آن‌ها خود را باشگاه نوار سبز نامیدند و "زندگی، آزادی، مالکیت" را شعار خود قرار دادند. در واکنش، انگلیکان‌ها و اعضای اشرافیت زمیندار گروهی تشکیل دادند و "شاه، کلیسا، زمین" را شعار خود ساختند. با این سرآغاز اعضای باشگاه نوار سبز به حزب ویگ و ثروتمندان زمیندار به حزب توری تبدیل شدند.»

ویگ‌ها می‌خواستند پادشاهی از طریق پارلمان محدود و مقید شود، در حالی که توری‌ها به پادشاهی استبدادی اتقاد داشتند و خواستار هیچ تغییری در سازمان و کارویژه‌های حکومت نبودند.

رویارویی شاه و پارلمان در انگلستان سرانجام موجب شد تا دو گروه اکثریت و اقلیت، یعنی ویگ‌ها و توری‌ها، در سال 1688 علیه تصمیمات پادشاه انگلستان از جمله تلاش او برای لغو قانون ممنوعیت تصدی پست‌های حکومتی توسط کاتولیک‌ها در جبهۀ مشترکی قرار گیرند و جیمز دوم پادشاه مستبد را کنار گذاشته و نهاد سلطنت را مشروط سازند.

جیمز دوم

در سدۀ اخیر دو حزب عمدۀ کارگر و محافظه‌کار که وارثان دسته‌بندی‌های پارلمان در قرن هجدهم میلادی‌اند، نظام حزبی انگلستان را تشکیل داده‌اند. نخست‌وزیر همیشه برآمده از حزب اکثریت در پارلمان بوده، اپوزیسیون هم شامل احزاب اقلیت در پارلمان است.

بدین‌ترتیب اپوزیسیون در انگلستان (و بریتانیا) متشکل از یک اقلیت متمرکز است که جایگاه روشنی در نظام حزبی و ساختار سیاسی کشور دارد؛ اما این اقلیت متمرکز در برابر یک اکثریت قوی قرار دارد.

اما ساختار سیاسی ایتالیا نمونه‌ای از پراکندگی احزاب سیاسی اپوزیسیون در نظام پارلمانی است. تعدد احزاب سیاسی در این کشور معمولا منجر به تشکیل دولت ائتلافی با تقسیم پارلمان به یک اکثریت ضعیف و یک اپوزیسیون قوی می‌شود.

حق رای شهروندان در ایتالیا، در سال 1913 اعطا شد. در آستانۀ جنگ جهانی اول. پس از پایان جنگ و پیروزی ایتالیا، که در جناح متفقین بود، احزاب سیاسی متعددی در این کشور شکل گرفتند. تنش‌های اجتماعی ناشی از فعالیت این احزاب، تاثیر گسترده و عمیقی بر جریان‌های سیاسی بعدی در تاریخ ایتالیا بر جای گذاشت.

مهم‌ترین این احزاب عبارت بودند از: حزب ملت که بعدها به حزب دموکرات‌مسیحی تغییر نام داد، حزب سوسیالیست، حزب کمونیست به رهبری آنتونیو گرامشی متفکر برجستۀ چپ، و نیز حزب "طبقات مبارز" به رهبری بنیتو موسولینی، که بعدها حزب فاشیست ملی نام گرفت.

آنتونیو گرامشی

با تسلط فاشیست‌ها بر ایتالیا در ابتدای دهۀ 1920، موسولینی در سال 1925 فعالیت احزاب سیاسی را ممنوع کرد و رهبران اپوزیسیون از جمله گرامشی را به زندان انداخت.

شکست موسولینی در جنگ جهانی دوم و قیام عمومی در ایتالیا، موجب فروپاشی دیکتاتوری فاشیستی شد.

تلاش برای بازسازی دموکراسیِ نابودشده در دوران فاشیسم، بلافاصله پس از جنگ آغاز شد و به تشکیل مجمع قانون اساسی در 1946 انجامید. در سال 1948 مردم ایتالیا با شرکت در یک رفراندوم ملی، میان دو نظام حکومتی پادشاهی و جمهوری به برقراری نظام جمهوری رای دادند.

بنیتو موسولینی

در اولین انتخابات پارلمانی پس از جنگ جهانی دوم نیز اگرچه حزب دموکرات‌مسیحی با 200 کرسی اکثریت نسبی را کسب کرد، اما دو حزب سوسیالیست و کمونیست هم هر کدام با کسب 100 کرسی پارلمانی، در مقام یک "اپوزیسیون قوی" کنش سیاسی خود را از سر گرفتند.

بی‌ثباتی دولت در ایتالیای پس از جنگ جهانی دوم تا به امروز، بویژه تا پایان قرن بیستم، دقیقا ناشی از قدرت اپوزیسیون مستقر در پارلمان بوده؛ خصلتی که محصول نظام چندحزبی ایتالیا است. با این حال اپوزیسیون قدرتمند در ساختار سیاسی ایتالیا، نمی‌تواند دولت قوی تشکیل دهد؛ چراکه غالبا هیچ حزبی در انتخابات پارلمانی این کشور واجد چنان رای بالایی نمی‌شود که بتواند بر پارلمان تسلط یابد و دولتش به دست پارلمان سرنگون نشود.

چنین وضعی در بریتانیا کاملا برعکس است و این ویژگی از نظام دوحزبی بریتانیا نشأت می‌گیرد که یک حزب را به حزب غالب بر پارلمان بدل می‌کند و معمولا حزبی که اکثریت کرسی‌های پارلمان را در انتخابات به دست می‌آورد، دولتش می‌تواند حدود یک دهه یا بیشتر زمامدار امور کشور شود.

نظام حزبی بریتانیای کنونی نیز، چنانکه توضیح دادیم، ریشه در نحوۀ شکل‌گیری اپوزیسیون در انگلستان سده‌های هفدهم و هجدهم دارد. در واقع نیروهای اجتماعی در انگلستان و بریتانیا در مجموع در قالب دو بلوک سیاسی کلان تقسیم‌بندی شدند و احزاب سیاسی متعدد و متکثری نمایندۀ آن‌ها در ساختار قدرت نیستند.

ابتدا ویگ‌ها و توری‌ها علائق سیاسی اکثریت مردم انگلستان را نمایندگی می‌کردند، سپس دو حزب محافظه‌کار و لیبرال در نیمۀ دوم قرن نوزدهم چنین نقشی را در بریتانیا ایفا می‌کردند و از قرن بیستم به این سو، این کارکرد در بریتانیا بر عهدۀ دو حزب کارگر و محافظه‌کار بوده است.

اگرچه امروزه نظام دوحزبی در بریتانیا تا حدی تضعیف شده، ولی همچنان تفاوتی قابل توجه بین نظام حزبی در بریتانیا با ایتالیا و اسرائیل است که معمولا دولت‌های بی‌ثبات روی کار می‌آورند.

متکثر نشدن چشمگیر احزاب در یک جامعۀ باز، ناشی از سازگاری سیاسی بالا نزد مردم آن جامعه و البته فعال نبودن شکاف‌های اجتماعی متعدد در آن جامعه است.

 

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: ایتالیا اپوزیسیون بریتانیا احزاب سیاسی محافظه کار نظام حزبی جنگ جهانی دو گروه دو حزب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۹۰۰۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی گفت: سال‌هاست غرب ادعای دموکراسی دارد؛ حالا ببینید همین دموکرات‌ها چطور استاد دانشگاه را روی زمین می‌کشانند و مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند؛ سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با کارکنان عقیدتی سپاه امام رضا(ع) که ظهر امروز به مناسبت فرارسیدن هفته عقیدتی سیاسی سپاه برگزار شد، با اشاره به آیات سوره مبارکه احزاب گفت: خداوند عالم در قرآن کریم می‌فرماید «وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَٰذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَانًا وَتَسْلِیمًا» و این فراز از سوره مبارکه احزاب، حجت بالغه الهی برای همه کسانی است که دوران پیروزی انقلاب اسلامی را درک کرده‌اند زیرا مسلمانان در جنگ احزاب از نظر تجهیزات نظامی و توانمندی‌های مالی در بدترین شرایط ممکن بودند و در مقابل، جریان استکبار نیز از این نظر در بهترین شرایط به سر می‌برد.

وی افزود: در نهایت هم تمام قبایل ضداسلام با هم متحد شدند تا قدرتشان مضاعف شود و به سر مسلمانان ریختند اما قرآن کریم روایت می‌کند که چطور جمعیت غرق در آهن و تسلیحات در مقابل ایمان اقلیتی از مسلمین به زانو درآمدند و نه‌تنها بساط اسلام برچیده نشد بلکه این ارزش‌ها زمینه توسعه مضاعف پیدا کرد.

 آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: در اثنای ماجرای احزاب دستاوردهای بی‌شماری نصیب مسلمانان شد، اما شاید شاخص‌ترین دستاورد جنگ را بتوان در نمایان شدن چهره واقعی مومنان و منافقان دانست؛ همانطور که ذات اقدس پروردگار می‌فرماید برخی با مشاهده ساز و برگ دشمن گفتند «صَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُه» و برخی که در قلب‌هایشان مرض بود، گفتند «مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا» یعنی وعده خدا و رسولش جز دروغ و فریب نبود.

تشابه دقیق انقلاب اسلامی با جنگ احزاب

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی خاطرنشان کرد: تصویر جامعه ما از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، دقیق‌ترین مصداق تشابه با همان واقعه احزاب است؛ تا جایی که شما در سال‌های اخیر به چشم می‌توانستید ببینید کسانی بودند که شاید حتی سوابق درخشان انقلابی هم داشتند اما در مقابل ساز و برگ اردوگاه دشمن به صرافت افتادند تن به سازش دهند، مذاکره کنند و تسلیم شوند.

وی ادامه داد: در مقابل این افراد، دسته دیگری بودند که ایستادند و در صدر آن‌ها رهبر معظم انقلاب بود. اینها همان کسانی بودند که گفتند «وَ صَدَقَ الله وَ رَسوله» و تا به امروز نیز همه کار نظام و اسلام و انقلاب و کشور را با همین مبنا به پیش برده‌اند. خداوند عالم نیز وعده داده کسانی که مستقیم در صراط حق استوار باشند، هیچ اجری هم اگر کسب نکنند در نهایت «وَ ما بَدَّلوا تَبدیلا» می شوند‌ یعنی ذات اقدس پروردگار از تبدیل و تغییر آنان جلوگیری می‌کند.

وجهه دموکراتیک غرب نابود شد

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به تحولات اخیر آمریکا و سرکوب گسترده دانشجویان و اساتید معترض تصریح کرد: استقامت بر این منطق، همان دلیل و علتی بوده که امروزه دیگر نه‌فقط ملت ایران و امت‌های مسلمان بلکه مردمان هر کشوری در دنیا را علیه اشرار عالم منسجم کرده و به میدان آورده است. ده‌ها سال است که هم‌تراز با وحی مُنزل در جامعه اسلامی، فرهنگ غرب به دنبال دموکراسی بوده و شعار مردم‌سالاری دموکراتیک سر داده است. حالا ببینید همین دموکرات‌ها چطور استاد دانشگاه را روی زمین می‌کشانند، مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و داخل ماشین می‌اندازند، در حالی که نه فقط چشم ملت ایران بلکه نگاه همه مردم دنیا به دانشگاه‌هایشان دوخته شده است.

وی با بیان این مطلب که سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است تأکید کرد: ضربه‌ای که این وقایع اخیر به وجهه دموکراتیک جهان استکبار وارد کرده، حتی در خلال جنگ‌های جهانی و جنایات جنگی و ضدبشری آن‌ها نیز مثل و مانند نداشت. اینها نشانه‌های صادق همان افولی است که از سال‌ها قبل، رهبر معظم انقلاب وعده آن را داده بودند و اکنون نشانه‌های تصدیق این وعده صادق بر همگان آشکار می‌شود.

ضرورت اولویت‌بندی در فرآیند تبلیغ

امام جمعه مشهد خطاب به مدیران و کارکنان عقیدتی سیاسی در رده‌های مختلف سپاه استان گفت: عزیزان من، به نسبت همه مجاهدت‌ها و فداکاری‌هایی که در بدنه سپاه پاسداران صورت می‌گیرد، ابعاد و راهکارهای تبلیغ شما نیز باید توسعه‌یافته و گسترده باشد. باید در جریان تبیین و تبلیغ اولویت بندی‌هایی صورت بگیرد.

وی با اشاره به آیه 214 سوره مبارکه شعرا بیان کرد: اینکه خداوند عالم در قرآن کریم می‌فرماید «وَأَنْذِرْ عَشِیرَتَكَ الْأَقْرَبِین» و به پیامبرش تأکید می‌کند که تبلیغ را اول از نزدیکان آغاز کند، این برای هر فرآیند تبلیغ حجت شرعی می‌شود. در عرصه تبلیغ و تبیین باید ابتدا به سراغ خودی‌ها برویم. برادران سپاه و توده اقشار مختلف بسیج، دو بستر مستعد کار فرهنگی هستند. به خصوص بسیج طلاب و دانشجویی که این عزیزان می‌توانند هم سوژه تعلیم و تبلیغ باشند و هم ابزار آن. مجامع خانوادگی، پاتوق‌های صمیمانه، اینها فرصت‌هایی است که می‌توان خیلی از مسائل فرهنگی و برنامه‌های تربیتی را به کمک خلوص ذاتی این فضا نهادینه کرد. باید قدر این فرصت‌ها را بدانید.

انتهای پیام/282